Моќта на медиумите е огромна, но дали навистина само точни информации се пласираат. Желбата за поголем број на прегледи и пристрасни лажни информации ѓи трујат луѓето и им даваат лажна представа за настаните.
Од почетокот на руската инвазија на Украина на 24 февруари, социјалните мрежи се преплавени со различни видеа, фотографии и тврдења за наводни настани од таа земја, кои често се покажаа како неточни. На пример, како што е последното тврдење, се наведува дека украинската армија користи мачки за да ги лоцира руските снајперисти, но досега не се најдени докази кои го поткрепуваат тоа. Еве уште неколку лажни вести кои кружат на социјалните мрежи од почетокот на инвазијата.
Зеленски не се сликал со покојниот лекар
Една од фотографиите што предизвика бројни контроверзии е онаа на која украинскиот претседател Владимир Зеленски е сликан со командантот на медицинските сили во Украина, Татјана Осташченко. Лажните информации кои се пласираа се дека тој бил во болница со лекарката која починала Ина Дерушова.
Принцот Вилијам
Британскиот принц Вилијам беше меѓу лажните вести поврзани со Украина. На социјалните мрежи се прошири дека принцот наводно изјавил дека „навикнати сме да ја гледаме војната во Африка и Азија, а не во Европа“. Сепак, тоа не е точно, бидејќи принцот Вилијам никогаш не дал таква изјава.
Видеа и лажни видеа
На социјалните мрежи веќе подолго време кружи видео на кое се гледа како „мртов човек во Украина пуши цигара“. Сепак, ова е извадок од видео на руски рапер.
На интернет се прошири и лажна снимка, на која наводно се гледа како Зеленски ги повикува Украинците да се предадат. Во видеото, претседателот на Украина, наводно, вели дека напорите на нивната армија во војната пропаднале и дека треба да се откажат од борбата. Сепак, ова видео е лажно. Украинскиот претседател изјави дека тоа е „детска провокација“ и нагласи дека никогаш не дал таква изјава.
Леш што се движи
На неколку социјални мрежи стана вирална снимката на репортерот кој известува додека лешовите во торбите се зад него, а луѓе блиски до Кремљ го проширија, јавува Би-Би-Си.
Неколку секунди по започнувањето на снимањето, едно од телата во вреките почнува да се движи. Во публикациите на социјалните мрежи се тврди дека видеото е снимено во Украина и дека на него се гледа дека војната била или измама или дека била производ „западна пропаганда“.
Но, овие тврдења се лажни. Видеото е од климатските протести во Виена и е снимено на почетокот на февруари. Во организација на климатските активисти „Петок за иднината“ беа прикажани вреки за тело и целта беше да се претстави колку емисиите на јаглерод се опасни за човечкиот живот.
Зеленски не се сликал со кукаст крст
Една од лажните слики што привлече големо внимание е сликата на Зеленски со жолт дрес на кој пишува „Зеленски“, а под него е кукастиот крст (закачен крст) во сина боја. Сепак, оваа сцена може лесно да се провери ако отидете на Инстаграм профилот на Владимир Зеленски.
Таму ќе ја најдете оригиналната фотографија на која јасно се гледа дека на дресот нема крст, туку на него е бројот 95.
Порнхаб не го забрани пристапот на Русите
Набргу по почетокот на руската инвазија на Украина, на Твитер се појави информација дека страницата Порнхаб забранила пристап на корисници од Русија. Покрај тоа, беше кажано дека наместо содржината на страницата, се појавило украинското знаме. Сепак, ова тврдење не е точно.
Руска пропаганда
Различни верзии на снимката, на која се гледаат толпи луѓе од кои режисерот бара да врескаат и да бегаат, собраа стотици илјади прегледи на бројни платформи. Се тврди дека видеото наводно протеколо од Украина, што сугерира дека некои од вознемирувачките сцени што ги гледаме во медиумите се лажни.
Сепак, ова видео е снимено во 2013 година на плоштадот Викторија во Бирмингем за научно-фантастичниот филм „Invasion of Planet Earth“. Режисерот на филмот, Сајмон Кокс, на Твитер напиша дека е „шокиран кога видел како неговата снимка се користи на овој начин“.
Тајм не ја објави монтажата на Путин и Хитлер
На Твитер се појави и монтажа од насловната страница на познатиот магазин Тајм. На него е прикажан рускиот претседател Владимир Путин со мустаќите на озлогласениот Адолф Хитлер. Монтажата ја направи графичкиот дизајнер Патрик Мудлер, кој ја објави сликата со порака „Враќање на историјата“.
„Духот на Киев“
Од почетокот на руската инвазија на големо се зборува за украинскиот пилот кој наводно соборил дури шест руски авиони. Некои медиуми јавуваат дека тој соборил дури 49 авиони. Покрај приказната за него, имаше дури и фотографии од него наводно. Го нарекоа „духот на Киев“.
Сепак, се чини дека веста за постоењето на овој пилот не е точна. Нема докази дека некој украински пилот соборил неколку руски авиони.
Што се однесува до споменатите слики, тие првпат беа објавени од украинското Министерство за одбрана во 2019 година, а всушност се работи за адвокат од Аргентина.
Сцени од филмот
На социјалните мрежи се прошири и видео на кое наводно се гледа како украинските војници се збогуваат со своите сопруги. Сепак, видеото не покажува реална слика, туку е извадок од украински филм од 2017 година.
Сопругата на потпретседателот не отиде во војска
Корисниците на социјалните мрежи споделуваат слика на која наводно се гледа сопругата на „украинскиот потпретседател“ кој им се придружил на вооружените сили на земјата во борбата против руската инвазија.
Сепак, Украина нема потпретседател. Друга верзија на приказната е дека на сликата е сопругата на украинскиот претседател Владимир Зеленски. Контролорите на факти утврдиле дека споменатата фотографија е направена во 2021 година. Оригиналната фотографија е направена за време на проба за воена парада во Киев.
Ова е само мал дел од сите лажни вести што се пласирани по медиумите.
