Најголемиот град во Казахстан, Алмати, изгледа како сцена од филм за апокалипсата. Екипата на Би-Би-Си возела низ улиците и видела сцени од запалени возила, уништени згради, а на улиците имало помалку луѓе од вообичаено.
Војска и полиција кои блокираа клучни локации во градот, кој беше во фокусот на антивладините протести. Војниците кои го рефлектираат редот и мирот на улиците не дозволуваат луѓето да им се приближат, туку викаат и испукуваат предупредувачки истрели во воздух.
Алмати сега е сенка на градот што беше некогаш. Претежно е фреквентен град со многу зеленило и многу места каде што можете да јадете или да се напиете нешто. Сега продавниците и банките се ограбени или уништени. Ќе треба долго време за да се опорави ова место.
Најголем дел од штетата е забележана околу главниот градски плоштад, каде што демонстрантите првпат дојдоа кога почнаа протестите. Оштетени се медиумските згради во близина, а канцеларијата на градоначалникот изгоре.
Во петокот не беа забележани знаци на протест. Во близина на срушените згради се собраа само мала група луѓе за да ги фотографираат сцените со своите телефони. Но, се уште се слушаат пукотници и експлозии.
Неколку жители со кои разговараше Би-Би-Си беа шокирани и лути. Овие протести беа без преседан во Казахстан и многумина се изненадени што толку брзо се проширија и станаа насилни, јавува Би-Би-Си.
На некои им е мило што на улиците гледаат сили од Русија и другите соседни земји, надевајќи се дека ќе воспостават ред и мир. Една жена рече дека владата требаше да постапи поцврсто од самиот почеток.
„Да употребеа сила на самиот почеток, овие немири немаше да се случат“, рече таа. „Можеби биле загрижени поради убедувањето дека користеле оружје, но видете сега до што доведе овој пристап.
Но, во услови на бес поради насилството, имаше и сочувство за демонстрантите. Многу демонстранти доаѓаат од руралните области, каде платите се ниски, а животот е тежок.
„Ги разбирам барањата на демонстрантите“, рече еден маж (22), кој работи како готвач. „Гледаме дека платите не ни растат и повеќето жители се мачат. Но, ова сега е грабеж и хулиганство, сега страдаат обичните луѓе. Тоа мора да престане.
Жителите на Алмати се соочуваат со недостиг на храна, а големите супермаркети се затворени. Продавниците кои се отворени земаат само готовина, но тешко е да се најде место каде може да се соберат пари. Нема интернет, дури возењето во такси изгледа како ризичен потег.
Бидејќи интернетот не работи, како и телефоните, тешко е да се открие што се случува надвор од градот. Постојат различни гласини кои е невозможно да се проверат.
Казахстан никогаш не видел протести од овие размери. Немири имало и претходно, но главно локализирани. Ниту еден од нив не резултираше со напад на главниот аеродром. Плановите за покачување на цените на горивото ги предизвикаа сите демонстрации, но има големо незадоволство од владата. По оставката на првиот претседател на Казахстан, Нурсултан Назарбаев, кој беше на функција до 2019 година, луѓето се надеваа дека новиот претседател Касим-Жормат Токаев ќе донесе промени.
Сепак, се остана исто, а преименувањето на главниот град од Астана во Нур-Султан, во чест на поранешниот лидер, за многумина беше доказ дека старата елита се уште е на власт.
Засега работите се смируваат и се чини дека надлежните имаат контрола. Но, и да завршат овие протести сега, незадоволството ќе остане. Може да има уште една искра што ќе поттикне нови протести.
Во немирите загинаа 164 лица
Бројот на загинати за време на немирите во Казахстан се искачи на 164, јави денеска телевизијата Хабар 24, повикувајќи се на податоци на Министерството за здравство. Според Министерството за здравство, од избувнувањето на немирите во Казахстан во Алмати загинале 103 лица.
Во регионот Кизилорда загинаа 21 лице, 10 лица во областа Џамбил и осум лица во областа Алмати, пренесе ТАС С.
Телевизијата Хабар 24, повикувајќи се на податоците на Министерството за здравство, објави и дека од почетокот на немирите во Казахстан лекарска помош побарале над 2.200 лица, пренесува Танјуг.
Од Министерството прецизираат дека вкупниот број на повредени е 2.265. Најголем број се повредени за време на немирите во Алмати – 1.100 лица.
Во моментов има 719 лица во болниците низ Казахстан. Од нив дури 83 се во тешка состојба. Меѓу загинатите има и тројца малолетници.
Народниот правобранител за деца во Казахстан, Аружан Саин, ја потврди смртта на двајца тинејџери на возраст од 11 и 15 години, како и смртта на четиригодишно девојче.
