Кандидати од прва и втора класа одредени земји стојат на застаната лентата, со години
Сите големи зборови и мавање во градите на европските функционери за високи демократски, економски и вредносни критериуми за да напредуваат кон членство во ЕУ паднаа во вода вчера со одлуката на Европската комисија да препорача доделување кандидатски статус на Украина и Молдавија.
Напредувањето на овие земји преку ред е уште еден силен шамар за земјите од Западен Балкан, кои со години се во бриселската чекална и пред кои постојано се испорачуваат нови барања и уцени, а за возврат не нудат ништо.
Македонија, која дури и го смени името за да му угоди на Брисел, се уште не ги започнала преговорите. Додека го реши спорот со Грција сега има проблем со Бугарија, кога ќе се реши спорот со овој сосед сигурно ќе се најде некој друг што ќе побара повторно невозможни работи. На таа одлука чека и Тирана. Во најголем ќор-сокак се наоѓа Босна и Херцеговина, која сè уште не добила кандидатски статус и по 17 години од стапувањето во сила на Спогодбата за стабилизација и асоцијација.
Србија, која е најнапредната земја во регионот во однос на интеграциите, нема да добие зелено светло за отворање нови кластери во јуни, бидејќи отворено беше побарано од Белград да се приклучи кон санкциите против Русија. Дополнително, „на мала врата“ воведува барања за признавање на Косово, иако таков услов го нема во преговарачките документи на ЕУ.
– Претседателката на ЕК Урсула фон дер Лајен вчера изјави-Украинците се подготвени да умрат за да ги одбранат своите европски аспирации.
Сега останува кандидатурата на Украина да биде потврдена на крајот на следната недела, на 23 и 24 јуни на Самитот на ЕУ во Брисел. Сепак, може да има проблем, бидејќи оваа одлука мора да се донесе со консензус, а францускиот претседател Емануел Макрон исто така призна дека има членки на ЕУ кои имаат резерви за ова прашање:
– Тоа го правиме затоа што е војна и затоа што мислиме дека е добро. Тоа е намерна одлука на Германија, Италија, Романија и Франција. Неколку други земји ја поддржуваат одлуката, како Полска, но има и други кои се повоздржани. Ќе работиме на тоа во следните неколку дена.
Некои земји-членки на ЕУ се особено против давање кандидатски статус на Киев надвор од временскиот распоред. Тоа се, пред сè, Данска и Австрија, кои го покренуваат прашањето за човековите права, политичката транспарентност и корупцијата во Украина. А на тоа Макрон имаше одговор:
Кандидатурата значи само почеток на процес кој може да трае со години. Земете ја, на пример, Србија, која е кандидат веќе осум години и ги отвора преговарачките поглавја.
Другите европски лидери предупредија дека Западен Балкан не смее да биде занемарен и доведен во ќорсокак. Австрискиот министер за надворешни работи Александар Шаленберг изјави дека ЕУ има одговорност, не само кон Украина, туку и кон земјите од нашиот регион. Тој рече дека не смее да има кандидати од прва и втора класа и да се создаде впечаток дека одредени земји со години стојат на запрена лентата , а покрај нив поминува Украина.
-Балканот не е спореден, туку главен двор во рамките на ЕУ. Не смееме да бидеме слепи на едно око. Русија има потенцијал да биде нарушувачки фактор и надвор од Украина. Без ниту еден куршум може да предизвикаат немири на Балканот. Затоа во наш интерес е да го земеме предвид целото соседство – потенцира Шаленберг.
Слични пораки вчера беа испратени и од Охрид, од маргините на форумот во Преспа. Еврокомесарот за проширување Оливер Вархељи, кој се приклучи со видео врска, рече дека Западен Балкан е приоритет на ЕУ и дека Брисел ќе даде целосна поддршка за земјите од регионот да не зависат од руската енергија.
– Западен Балкан и припаѓа на Европа, лидерите на ЕУ ја поддржуваат европската перспектива на регионот.
Претседателот на Хрватска Зоран Милановиќ изјави дека доколку Украина стане кандидат, Загреб истиот ден ќе побара i Босна и Херцеговина да стане кандидат. Словенечкиот претседател Борут Пахор имаше сличен став за БиХ:
– Ова би испратило порака не само до БиХ, туку и до секоја земја од Западен Балкан, дека нешто навистина се случува во Брисел и дека навистина постои силна политичка волја да се направи нешто.
